
CHIẾN THẮNG TRỌN VẸN CHO CẢ TRƯỜNG, KHOA VÀ SINH VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP HỒ CHÍ MINH TẠI GIẢI THƯỞNG TAMAYOUZ AWARDS FOR EXCELLENCE 2024
CHIẾN THẮNG TRỌN VẸN CHO CẢ TRƯỜNG, KHOA VÀ SINH VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP HỒ CHÍ MINH TẠI GIẢI THƯỞNG TAMAYOUZ AWARDS FOR EXCELLENCE 2024
Giải thưởng Tamayouz Excellence Award, một trong những giải thưởng kiến trúc danh giá nhất tại Trung Đông. Được thành lập vào năm 2012 bởi kiến trúc sư người Iraq và giảng viên Đại học Coventry – ông Ahmed Al-Mallak, Giải thưởng Tamayouz Excellence là chương trình giải thưởng kiến trúc đầu tiên xuất phát từ Iraq, và không liên kết với bất kỳ tổ chức hay cơ quan chính phủ nào. Trong bảy năm kể từ khi ra mắt, giải thưởng này đã phát triển cả về quy mô lẫn ảnh hưởng với sự tham gia của rất nhiều văn phòng thiết kế, kiến trúc sư, trường đại học/đào tạo kiến trúc, và sinh viên trên khắp Trung Đông, Đông Nam Á và Châu Âu.
Bảy hạng mục giải thưởng của chương trình bao gồm: Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp của Sinh viên Iraq (Tamayouz Iraqi Graduation Projects Award), Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế (Tamayouz Award for International Graduation Projects), Giải thưởng Phụ nữ trong Kiến trúc và Xây dựng (Women in Architecture and Construction Award), Giải Nhân vật Kiến trúc Trung Đông của Năm – Giải Mohamed Makiya (Middle Eastern Architectural Personality of the Year – Mohamed Makiya Prize), Giải Rifat Chadirji (Rifat Chadirji Prize), Giải thưởng Kiến trúc Dewan (Dewan Award for Architecture), và Giải Thành tựu Trọn đời (Lifetime Achievement Award).
Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế (Tamayouz Award for International Graduation Projects) được bắt đầu từ 2016 với mục tiêu nhằm thúc đẩy sự kết nối, hợp tác và trao đổi tri thức giữa các kiến trúc sư trẻ. Thông qua đó, Tamayouz tạo ra cơ hội học hỏi, được cố vấn và phát triển nghề nghiệp. Giải thưởng tôn vinh các đồ án tốt nghiệp xuất sắc từ khắp nơi trên thế giới, đề cao sự đổi mới trong kiến trúc và tài năng đa dạng.
Bằng cách ghi nhận thành tựu của các kiến trúc sư trẻ ngay từ những giai đoạn đầu sự nghiệp, Tamayouz giúp họ tự tin hơn và làm nổi bật tiềm năng của họ trong việc định hình tương lai của ngành kiến trúc. Đây là một nền tảng để hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau, nuôi dưỡng thế hệ kiến trúc sư kế tiếp và củng cố vai trò của họ trong việc cải thiện môi trường xây dựng cũng như tạo ra tác động tích cực cho cộng đồng.
Vì vậy, kể từ lần đầu tham gia giải thưởng này cho đến nay, số lượng sinh viên và đồ án tốt nghiệp của Khoa Kiến trúc, trường ĐH Kiến trúc Tp Hồ Chí Minh ngày càng gia tăng theo năm. Số bài đồ án sinh viên từ Khoa và trường lọt vào Top 100 đồ án tốt nghiệp xuất sắc đã đạt 18/27 đại diện từ Việt Nam. Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế 2024 đã ghi nhận sự thành công vang dội của sinh viên, khoa và trường ĐH Kiến trúc Tp Hồ Chí Minh tại sân chơi này trong buổi lễ trao giải trang trọng vào những ngày đầu tháng 10, 2025 vừa qua tại Baghdad, Iraq với các chiến thắng:
1. Giải nhất – Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế 2024
Sinh viên: Nguyễn Thị Hoàng Diễm
Đồ án: Trung tâm Nghiên cứu và Trải nghiệm Du lịch Rừng ngập mặn Cần Giờ
GVHD: KTS Đàm Huỳnh Quốc Vũ
Mô tả đồ án:
Cần Giờ là một khu vực ngoại thành của TP. Hồ Chí Minh, nơi được bao phủ bởi khoảng 75.000 mẫu rừng ngập mặn. Khu vực này từng bị tàn phá hoàn toàn bởi chất hóa học trong chiến tranh năm 1975, nhưng đã hồi phục một cách kỳ diệu kể từ đó. Ngày nay, Cần Giờ đóng vai trò vô cùng quan trọng – không chỉ là nơi cư trú của nhiều loài động thực vật mà còn là nguồn sống của hàng nghìn người dân địa phương.
Tuy nhiên, sự mở rộng nhanh chóng của các hoạt động như làm muối và nuôi trồng thủy sản đã dẫn đến việc phá hủy nghiêm trọng nhiều diện tích rừng ngập mặn và môi trường sống xung quanh. Cây ngập mặn bị chặt phá, đất đai trở nên nhiễm mặn, các hệ sinh thái tự nhiên bị xáo trộn nghiêm trọng.
Giải pháp và Tầm nhìn Kiến trúc:
Nhằm giải quyết những vấn đề này, mục tiêu hàng đầu là phục hồi lại những khu rừng ngập mặn đã mất, bảo tồn và phát triển thiên nhiên. Để đạt được điều đó, một công trình kiến trúc được hình dung – không chỉ hỗ trợ quá trình tái trồng rừng và hoạt động nghiên cứu, mà còn tạo ra không gian cho con người hòa mình vào môi trường tự nhiên.
Công trình được xây dựng trên khu đất từng là rừng ngập mặn nhưng hiện đã bị nhiễm mặn. Bằng cách tháo bỏ các con đê, nước có thể chảy tự do, dần dần rửa trôi lượng muối và tạo điều kiện cho cây ngập mặn phát triển trở lại.
Công trình này sẽ đóng vai trò là nơi ươm giống cây, chuẩn bị cho quá trình trồng trọt. Khi những cây non lớn lên, đây cũng là không gian phục vụ cho nghiên cứu khoa học.
Quy trình Phục hồi Rừng Gồm 2 Giai Đoạn Chính:
-
Giai đoạn 1 – Trung hòa đất nhiễm mặn: Tháo dỡ các con đê để nước lưu thông tự nhiên, giúp rửa trôi muối và tái tạo môi trường đất phù hợp cho cây ngập mặn.
-
Giai đoạn 2 – Tái trồng rừng: Công trình sẽ đóng vai trò là trung tâm ươm giống, đồng thời là không gian nghiên cứu và theo dõi quá trình phát triển của hệ sinh thái.
Thiết kế Kiến trúc
-
Toàn bộ công trình được nâng cao trên hệ cột để hạn chế tối đa tác động đến môi trường tự nhiên xung quanh.
-
Hình khối công trình dạng tròn, giúp tối ưu hóa trải nghiệm của con người với rừng ngập mặn bằng góc nhìn bao quát và cảm giác "ôm trọn" thiên nhiên.
Cấu trúc gồm hai khu vực chính:
1. Không gian hành lang: Trải dài khắp công trình, tạo nên một dòng chảy liền mạch, kết nối người tham quan trực tiếp với thiên nhiên.
2. Không gian chức năng: Được tổ chức thành các cụm có hình dạng như rễ cây đước đan xen, phân bố đều trong mặt bằng. Các cụm này có các khoảng mở, cho phép ánh sáng và gió tự nhiên đi qua, tăng cường khả năng thông gió và chiếu sáng tự nhiên cho toàn bộ công trình.
Vật liệu và Bền vững
Vật liệu chính sử dụng là tre khai thác tại địa phương, vừa thân thiện với môi trường vừa giúp kiểm soát chi phí xây dựng hợp lý. Đây là một lựa chọn tối ưu trong bối cảnh thiết kế hướng đến sự hòa hợp với thiên nhiên và cộng đồng.
Tiếp cận và Trải nghiệm
Vị trí công trình được lựa chọn cẩn trọng, đặt tại nơi có thể hỗ trợ tối đa cho các hoạt động phục hồi rừng ngập mặn và thuận tiện cho nghiên cứu – học tập về thiên nhiên.
Để đến được công trình, du khách sẽ dừng chân tại một trạm đỗ xe trung chuyển, sau đó di chuyển bằng xe điện vào khu vực chính. Hành trình này không chỉ giúp du khách thưởng ngoạn cảnh quan tự nhiên mà còn là một quá trình "thanh lọc tinh thần", để lại những mệt mỏi phía sau và hoàn toàn đắm chìm vào không gian hoang dã – như thể đang bước vào "ngôi đền" của thiên nhiên.
Việc giữ khoảng cách giữa trạm đỗ xe và công trình chính cũng nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của con người đến hệ sinh thái, như khí thải từ xe cộ. Đây đồng thời cũng là một thông điệp tinh tế nhắc nhở du khách về sự mong manh của thiên nhiên và khuyến khích trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường.
Một số hình ảnh trích từ bài đồ án tốt nghiệp Trung tâm Nghiên cứu và Trải nghiệm Du lịch Rừng ngập mặn Cần Giờ
Hình: SV Nguyễn Thị Hoàng Diễm nhận Giải Nhất – Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế 2024
2. Giải Ba – Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế 2024
Sinh viên: Nguyễn Thanh Huyền
Đồ án: Bảo tàng Sinh thái ngập nước Tràm Chim – Đồng Tháp Mười
GVHD: TS. KTS. Phạm Phú Cường
Mô tả đồ án:
Rừng ngập nước Tràm Chim – thuộc vùng Đồng Tháp Mười – từng sở hữu nguồn tài nguyên thực vật và động vật vô cùng quý giá. Tuy nhiên, hiện nay tại Tràm Chim, nhiều loài chim quý hiếm – được ghi nhận trong danh sách của IUCN – vẫn chưa được bảo vệ khỏi tình trạng săn bắt trái phép; nguồn sống của động vật chưa được khai thác hợp lý trong bối cảnh ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Nhiều loài động thực vật hoang dã, vốn là nguồn gen quan trọng cho các thế hệ tương lai, vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Vì vậy, hệ sinh thái đất ngập nước ở Tràm Chim cần được bảo tồn, nghiên cứu và nâng cao nhận thức cộng đồng, hướng tới một thế giới thân thiện với môi trường.
VỊ TRÍ DỰ ÁN
Dự án được đặt tại huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp – như một cây cầu kết nối giữa khu dân cư thị trấn Tràm Chim và khu rừng ngập nước Tràm Chim.
Khu đất nằm giữa hai cảnh quan trái ngược nhau: một bên là khu dân cư và đồng ruộng có dấu chân vuông vức, trật tự; bên còn lại là khu rừng ngập nước nguyên sinh với hình thái tự do, ngẫu nhiên. Sự tương phản này đặt ra thách thức trong việc tổ chức không gian chuyển tiếp và kết nối.
Ranh giới hữu hình và vô hình giữa hai bối cảnh đối lập đã gợi nên ý tưởng về một công trình “nối kết”. Hình thái kiến trúc được phát triển dựa trên dấu vết đặc trưng hiện trạng, tạo thành các khối chức năng cơ bản. Kiến trúc hoàn thiện với một lớp vỏ kính trong suốt – phân định bên trong và bên ngoài – kết hợp cùng hệ mái có các khe sáng, đưa ánh nắng tự nhiên lung linh vào bên trong công trình.
CƠ CẤU CÔNG NĂNG
Bảo tàng gồm 5 khu vực chính:
1. Khu trưng bày
2. Khu vực cộng đồng
3. Khu hành chính & nghiên cứu
4. Kho bảo quản hiện vật
5. Khu vực trưng bày ngoài trời
KHÔNG GIAN TRƯNG BÀY – CẢM HỨNG TỪ TỰ NHIÊN
Dự án tái hiện cảm giác về không gian đặc trưng của Tràm Chim – nơi mà các yếu tố đối lập luôn song hành như: rắn – rỗng, trong – ngoài, sáng – tối giữa những cụm thực vật thủy sinh thấp và những rặng tràm cao vút.
Từ sảnh trưng bày chính đến các khu trưng bày chuyên đề, khách tham quan sẽ bước vào một không gian trưng bày như một “khu vườn” – nơi các khối đặc và cây xanh đan xen nhiều tầng bậc trong không gian mở.
-
Khu trưng bày thực vật sống và hành lang luôn ngập tràn ánh sáng, được thiết kế để du khách có thể chiêm ngưỡng không gian xanh từ nhiều vị trí và độ cao khác nhau.
-
Ngược lại, khu trưng bày hiện vật mô hình được bố trí trong các khối đặc, không gian tối, chỉ sử dụng ánh sáng điểm nhấn để tập trung vào vật trưng bày.
Lộ trình tham quan liên tục chuyển đổi: từ sáng – đến tối – rồi lại sáng, tạo nên trải nghiệm không gian giống như hành trình trong rừng Tràm Chim – nơi có lúc bạn bước vào vùng tối mờ với tán tràm dày đặc, nhưng cũng có lúc là vùng trũng ngập sáng với lớp thực vật thấp phủ kín mặt nước.
TRẢI NGHIỆM KHÔNG GIAN TƯƠNG TÁC VỚI THIÊN NHIÊN
Sự đan xen giữa khối đặc tối và khối rỗng sáng ở nhiều cao độ khác nhau không chỉ gợi nhớ về cấu trúc không gian của Tràm Chim, mà còn là sự hòa quyện của:
-
ánh sáng,
-
không khí,
-
tiếng chim,
-
hương thơm tự nhiên từ thảo mộc.
Hình dáng uốn cong của mái gợi liên tưởng đến cánh chim hạ cánh trên mặt nước. Màu sắc công trình gợi nhớ đến màu đất phèn đặc trưng của vùng ngập nước vào mùa cạn. Các đường nét mái như vết vẽ của dòng nước nhiễm phèn đọng lại sau mưa.
GIẢI PHÁP KẾT CẤU VÀ MÔI TRƯỜNG
-
Công trình được nâng trên hệ cột cao (nhà sàn) để giảm thiểu tối đa tác động đến thảm thực vật và địa hình tự nhiên vùng đất ngập nước.
-
Phần chân móng tách biệt khỏi nền đất và không làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái thực vật bản địa.
GIẢI PHÁP TÁI TẠO NĂNG LƯỢNG
Ngoài các giải pháp không gian, dự án còn tích hợp các hệ thống sử dụng năng lượng tự nhiên như:
-
Tái sử dụng nước mưa cho các hoạt động vận hành bảo tàng.
Một số hình ảnh trích từ bài đồ án tốt nghiệp Bảo tàng Sinh thái ngập nước Tràm Chim – Đồng Tháp Mười
Hình: SV Nguyễn Thanh Huyền nhận Giải Ba – Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế 2024
3. Giải thưởng Giảng viên hướng dẫn của Năm
KTS Đàm Huỳnh Quốc Vũ
4. Giải thưởng Trường ĐH Kiến trúc của Năm
Trường ĐH Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh
TS KTS Phạm Phú Cường, trưởng Khoa Kiến trúc đã đại diện cho Khoa và Trường bước lên sân khấu nhận giải thưởng vô cùng danh giá Trường ĐH Kiến trúc của Năm 2024 từ ban tổ chức giải thưởng Tamayouz Excellence.
TS.KTS. Phạm Phú Cường, trưởng Khoa Kiến trúc nhận giải thưởng Trường ĐH Kiến trúc của Năm 2024
Một số hình ảnh khác tại sự kiện trao giải vừa qua:
Thầy TS.KTS. Phạm Phú Cường cùng hai sinh viên Nguyễn Thị Hoàng Diễm và Nguyễn Thanh Huyền
Không khí của buổi lễ trao giải
Thầy TS. KTS. Phạm Phú Cường cùng hai sinh viên Nguyễn Thị Hoàng Diễm và Nguyễn Thanh Huyền nhận giải thưởng Tamayouz Excellence 2024
Ghi chú:
-
Hình ảnh do sinh viên Nguyễn Thanh Huyền cung cấp
Bài viết: TS.KTS. Đặng Thanh Hưng
- » Kết quả sinh viên có đồ án tốt nghiệp đạt Giải thưởng Loa thành năm 2024 ( 17/11/2024 )
- » SINH VIÊN KHOA KIẾN TRÚC ĐẠT GIẢI NHẤT TẠI CUỘC THI "THE LAST NUCLEAR BOMB MEMORIAL", LẦN 3 ( 14/03/2024 )
- » Thông báo về danh sách sinh viên có Đồ án tốt nghiệp đạt giải thưởng của Hội quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam năm 2021 ( 22/02/2022 )
- » LỄ TỔNG KẾT TRAO GIẢI - GIẢI THƯỞNG SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - EURÉKA LẦN THỨ 23 - NĂM 2021 ( 20/12/2021 )
- » SINH VIÊN VÀ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐH KIẾN TRÚC TP HCM XUẤT SẮC GIÀNH GIẢI THƯỞNG “KIẾN TRÚC XANH SINH VIÊN 2021” ( 18/12/2021 )
- » Thông báo về Kết quả đạt giải Loa Thành năm 2021 ( 02/12/2021 )